Doe je waar je gelukkig van wordt of voer je een kunstje op?
In mijn rapport van de basisschool staat: “Mariska is een stil meisje, dat altijd heel ijverig haar best doet”. Op 11-jarige leeftijd ben ik bij een psycholoog geweest omdat ik heel veel moeite had met taal. In dat rapport staat: Mariska is een heel stil meisje, dat haar best doet om anderen niet teleur te stellen. Ze wil het graag goed doen met als gevolg dat ze faalangst heeft ontwikkelt”.
De oplossing volgens alle volwassen om me heen, oefenen zodat ze het wel kan. Als ze maar genoeg oefent dan kan ze het is het probleem opgelost. Dat kleine meisje van toen en de volwassen vrouw die ik nu ben kunnen je vertellen dat het zo niet werkt.
Fouten maken
Maar wat werkt dan wel? De faalangst aanpakken door te leren dat je fouten maken mag en dat dit juist nodig is om verder te komen. Het moment dat je je beseft dat fouten maken menselijk is en dat het niet perfect moet is een halleluja moment. Dat geeft zoveel opluchting. Doordat je fouten mag maken hoef je niet meer perfect te zijn. Hoef je niet langer aan de wereld te laten zien dat je het wel kan, dat je wel goed genoeg bent. Dan hoef je niet langer meer, beter en verder voor de ander. Die ander mag je van mij best een naam geven. Voor mij waren het mijn ouders en mijn leraren. Mensen waar je tegen op keek, dat waren de mensen om heen die het wel wisten.
Ben ik boos op ze? Niet meer. Ik ben er heel lang wel boos op geweest. Ik voelde me in steek gelaten omdat zij vonden dat ik niet goed genoeg was. Hé, dat waren mijn gedachten niet die van mijn ouders of leraren. Ik vulde het zo in omdat ik vond dat ik het moest kunnen zonder fouten te maken.
Ik heb heel lang tegen de wereld aan lopen schoppen en laten zien hoe perfect ik was. De enige die ik voor de gek hield was mezelf. Met als gevolg dat ik aan mezelf twijfelde en niet goed meer wist wat ik wilde in het leven. Met als gevolg dat ik keuze maakte die niet bij mij paste en probeerde iedereen om heen tevreden te houden. Mijn hoofd werd steeds voller en mijn lijf werd steeds vermoeider.
Versies van mezelf
Ik was bezig een show op te voeren met verschillende versies van mezelf. Sommige van die versie vinden de mensen om je heen heel fijn. Dat zijn vaak de versies die heel goed de ander tevreden houden. Er zijn ook versies van jezelf die je liever verborgen houdt voor de buitenwereld. Welke versie je inzet in een situatie is ook nog eens afhankelijk van de ervaringen uit je verleden.
Vragen stellen
Het uitzoeken welke versies je allemaal in je hebt is een reis die de moeite waard is om te nemen. Dit doe ik door met deze versies in gesprek te gaan. Echt in gesprek gaan, niet in mijn hoofd of op papier. Echt in gesprek. Je zet een stoel midden in de kamer en gaat daarop zitten. Dat ben jij daar op dit stoel. Daar stel je jezelf een vraag? Dit mag van alles zijn natuurlijk maar als je echt een beetje lef hebt stel je de vragen die schuren. Voorbeeld: waarom pas ik me altijd aan bij anderen of waarom kan ik geen nee zeggen tegen anderen. Blijf daar even zitten en laat de vraag op je inwerken. Dan sta je op en ga lopen door de kamer totdat je voelt hier moet ik zijn. Daar staat een andere versie van jezelf. Ga ook daar staan en laat de vraag nog een keer op je inwerken. Ga dan hardop tegen jezelf op de stoel praten. Vertel je verhaal zoals het daar omhoog komt.
Luister ook naar jezelf en als het nodig is ga tussendoor even zitten en stel je de vragen aan je andere versie. Beter nog is om dit met meerdere personen te doen. Zij kunnen helpen bij het vragen stellen en helder krijgen waarom je wat doet.
Door vragen aan jezelf te stellen krijg je meer inzicht in het hoe en waarom je iets doet. Het kan mega confronterend en verdrietig zijn. Het geeft je ook de tools om het anders te gaan doen. Om afscheid te kunnen nemen van de versies die je niet langer dienen. Een schop onder hun kont te geven en te zeggen: “stop! Hier houdt het op en ga ik mijn leven leven vanuit mezelf. Omdat ik het waard ben!”.
